AYAK BAKIMI

Kan şekeri yüksekliği  ayağa giden damarlarda hasar yaparsa kan akımı azalır.  Kan akımı azalması sonucu cildin beslenmesi bozulacağından  ayaklarda yaralar oluşur.  Bu yarada mikroplar daha kolay çoğalacağından iltihap sıklıkla gelişir.   Şeker yüksekliği sinir hasarı da yaptığından duyu kaybı, ayaklarda şekil bozukluğu ve nasır gelişebilir.  Ayak iyi bakılmaz ise ayaklarda gangren ve ameliyat ile gangren olan kısmı kesmek gerekebilir.

Ayakları  soğuk,  cildi morarmış ve ayak üzeri kılları dökülmüş kişilerde   kanlanma iyi değildir.

Sinir hasarı olunca ayakta yanma, karıncalanma, uyuşma ve yorgunluk olabilir.  Sinir hasarı nedeniyle soğuk, sıcak ayrımı yapılamadığı gibi ayakkabının yaptığı hasar veya nasır hissedilemez. Bu durumlar ayakta yara oluşmasını artırır.

Ayak bakımı için önerilenler şunlardır:

1. Sigarayı bırakınız
2. Çıplak ayakla yürümeyiniz. Denizde, kumsalda ve evde terlik kullanınız.
3. Ayakları yara yapacak aktivitelerden kaçının, çıplak ayakla yürümeyin, sıcak suya koymayın, suyun sıcaklığına bakmadan banyo yapmayınız.
4. Tırnak kesimi önemlidir. Tırnakları banyodan sonra düz olarak kesiniz. Tırnak köşelerini derin olarak kesmeyiniz.  Keskin tırnak kenarlarını törpüleyin. Banyodan sonra başparmak tırnaklarının  yan kenarına, tırnak ile etin birleştiği kısma,   pamuk çubuğu ile   baticon  sürünüz. İyi göremiyorsanız veya kesmekte güçlük çekiyorsanız, ayak tırnaklarını kesmek için başkasından yardım isteyiniz.
5. Pedikür yaptırmayınız
6. Ayaklarınızı  hergün yıkayınız. Ayaklarınızı uzun süre suda bırakmayınız.  Ayak muayenesi yapınız, kızarıklık, morarma var mı bakınız, ayak tabanına  ve parmak altlarına bakınız. Bu amaçla  bir ayna kullanabilirsiniz. Ayaklarınızı ılık su ile yıkayınız ve  yumuşak  sabun  kullanarak  temizleyiniz ve kurulayınız. Özellikle parmak aralarının ıslak kalmamasına dikkat ediniz. Eğer ıslak kalırsa mantar gelişir.  Ayak üstlerine  hergün nemlendirici krem  sürünüz.  Akşamları vazelin de sürebilirsiniz.
7. Çorap: pamuklu çorap giyin, çorap gevşek olmalı, iz bırakmamalıdır. Çorabınızı hergün değiştirin. Ayağınız terleyince çoarabınızı değiştiriniz.  Lastikli, dar, küçük, çok bol, veya bacağınızda  iz bırakan çoraplar kullanmayın. Çoraplarınızın kaymasına engel olmak için dizinizin altından veya üstünden lastik kullanmayın veya çorabınızı yuvarlayıp düğümlemeyin
8. Ayakkabı : bol veya dar olmamalı, ayak şeklinize uygun olmalı, ucu sivri ve topuklu olmamalıdır. Burnu açık, sert, topuklu, ayağınızı sıkan veya çok bol ayakkabılar giymeyiniz.  Parmak aralarına giren terlik veya sandalet tipi ayakkabılar giymeyiniz.  Yumuşak deriden yapılmış ayakkabılar tercih edilmelidir. Ayakkabı almaya akşam saatlerine gidiniz. Bu saatlerde ayağınızın en şiş olduğu zamandır. Ayakkabı alırken  moda veya şıklıktan çok ayağınızın sağlığını düşününüz.  Ayakkabıyı ilk giydiğinizde kısa süreli giyip değiştiriniz. İmkanınız varsa şeker hastaları için özel olarak yapılan ayakkabılardan alınız. Hergün ayakkabınızın içini elinizle kontrol ediniz ve içinde  ayağınıza zarar verebilecek sertlik veya çivi çıkıntısı olup olmadığına bakınız. Ayakkkabınızı çorapsız giymeyiniz.
9. Ayağınızda nasır varsa kesinlikle nasır ilacı kullanmayın. Jilet ve benzeri kesicilerle kesmeyiniz, kazımayınız.
10. Ayağınız çok terliyorsa çoraplarınızı sık sık değiştirin. Ayağınızın nemli veya ıslak kalmasına izin vermeyiniz.
11. Ayaklarınıza  sıcak su torbaları, ısıtıcı petler veya diğer ısıtıcı aletler uygulamayınız. Bunlar yara  veya yanık oluşmasına neden olurlar.

Tedavi:

Yüzeyel ülser varsa: Temizlenir, ölü dokular temizlenir, hidrojel kullanılır.

Enfeksiyon varsa: Antibiyotik verilir, günde 2 kez pansuman yapılır, ayak yukarıda tutulur.

Ayaktaki yaralar iyileşmesi için gerek görülürse hiperbarik oksijen tedavisi yapılır.Bu amaçla hazırlanmış özel kabinlere girilir ve orada yüksek basınçlı oksijen verilerek yara iyileşir.