Evde Kan Şekeri Ölçümü

Şeker hastalarının evlerinde kan şekerini ölçmeleri ve takip etmeleri gerekir. Bu amaçla şeker ölçüm cihazı almaları faydalı olur.

Kan şekeri  ölçüm sıklığı  ilaç kullanımına veya kan şeker yüksekliğine göre değişir.   İlaç değişikliği veya  kullandığınız ilacın  doz değişikliği olduğunda kan şekeri normale gelinceye kadar daha sık kontrol  edilmesi gerekir.

Tip 1 diyabetlilerde günde 2-3 kez  kan şekerini ölçmek gerekebilir. Ölçtüğünüz şekerleri bir tablo halinde yazınız ve doktorunuza götürünüz.

Cihazınızın  ölçtüğü kan şekeri seviyesi ile hastanede ölçülen arasında %15 fark olabilir.  Parmaktan ölçülen (evdeki cihazla) kan şekeri  daha düşük çıkar. Örneğin  damardan (hastanede) ölçülen kan şekeri 230 mg/dl  ise parmaktan ölçüldüğünde 200 mg/dl çıkar.

Şeker ölçüm cihazı çubukları (Stripler) her  yeni kutu açılışında ayar gerektirir. Her kutuda bir kod vardır ve bu koda göre cihazın ayarlanması gerekir.  Strip kutusunu kapalı tutunuz ve güneş gören yere koymayınız. Sıcak havalarda ölçüm çubuklarını buzdolabına koyunuz ve son kullanma tarihlerine dikkat ediniz.

Kullandığınız şeker ölçüm aletinin  ayarını (kalibrasyon) birkaç ayda bir yaptırınız.  Alet alırken kullanılması kolay ve doğru ölçen alet almak önemlidir.  Ayrıca aletin striplerinin Türkiye’de rahat bulunup bulunamadığını araştırınız.

Şeker Ölçüm Cihazı alırken  dikkat edeceğiniz hususlar şunlar olmalıdır:

1. Kullanımı  kolay olmalı
2. Tanınmış ve güvenilir bir marka olmalı
3. Kontrol çubuklarının bulunmalı
4. Ekranda çıkan sayılar rahatlıkla okunabilmeli
5. Çok az miktarda kan gerektirmeli (3-5 mikrolitre)
6. Test çubuklarının devamlı ve yaygın olarak bulunmalı
7. Garanti ve servis teşkilatlarının bulunmalı

Şeker Ölçüm Cihazlarını Korurken Şunlara Dikkat Ediniz:

1. Cihazı  ıslatmayınız
2. Cıhazı kalorifer veya sobaya yaklaştırmayınız.
3. Cihazı mikrodalga fırın  veya güçlü manyetik bölgelerden en az 2 metre uzakta tutunuz.
4. Cihazı otomobilde direkt güneş ışığında bırakmayınız.
5. Cihazınızın kontrolünü en az 2 ayda bir kontrol solüsyonu ile  yapınız

Şeker ölçümü için parmağınızı delerken  otomatik lanset veya tek lanset kullanılabilir.  Parmağınızı delmeden önce sabun ve  su ile yıkayın veya  alkol veya  kolonya ile siliniz.  Delicinin ayarını cildinizin kalınlığına göre ayarlayınız. Derin delindiğinde hasar olabileceği gibi az delinirse kan gelmeyebilir. Deldiğiniz halde kan gelmiyorsa parmağınızı avuç içinden aşağı doğru sıvazlayarak kanın çıkmasını sağlayınız. Kan aldıktan sonra bir pamukla delinen yeri bastırın. Kan alırken farklı parmaklardan kan alınız, hep aynı parmaktan kan almayınız. Ölçüm çubuğuna yeteri kadar kan koymaya dikkat ediniz, eğer az kan konursa bazen şekeriniz yanlışlıkla  düşük çıkabilir.  Parmağınızı delerken başka bir hastanın aletini veya lansetini kullanmayınız. Eğer delme işleminden önce parmağınızı alkolle silmiş iseniz,  ilk damla kanı  kullanmayın ve ikinci damlayla ölçüm yapın. Alkol, yanlış ölçüm sonuçlarına neden olabilir

Kan şeker ölçümünü  bazı hastalar her acıktığında şeker düşüklüğü oldu zannederek sık sık   yaparlar. Bu tür şikayetiniz olduğunda birkaç kez kan şekerine bakarak  şikayetin şeker düşüklüğünden kaynaklanmadığını anlayabilirsiniz.

Evde kan şekeri ölçerken sadece açlık  kan şekerini değil tokluk kan şekerini de ölçmeyi ihmal etmeyiniz.

Evde şeker ölçümünü sabah kahvaltı öncesi, öğlen ve akşam yemeği öncesi aç karna ve gece saat 23 sırasında yatmadan önce ölçün . Ayrıca herhangi bir öğünden 2 saat sonra tokluk kan şekerini ölçün. Haftada bir defa gece 02.00 ile 04.00 arası kan şerini ölçmek faydalı olabilir.

Tokluk Kan Şekerinin Önemi:

İdeal olanı tokluk 2. saat kan şekerinin 180 mg/dl’den küçük olmasıdır.  Ancak 140 mg/dl’den daha küçük olması daha iyidir.

Tokluk şekeri neden yükselir?

1. İlk-hız insülin salgısının  bozuk olması
2. Karaciğerden  şeker  üretiminin kontrolsüz olarak fazla olması
3. Kaslar  kandan şekeri alamaz ise
4. Glukagon hormonunun  yüksek olması

Tokluk kan şekerini düşürmek için şu ilaçlar kullanılır:

1. İnsülin analogları: Lispro ve aspart
2. Repaglimid ve nateglinide
3. Alfa-glukozidaz inhibitörleri : acarboz