İRİ BEBEK VE DIYABET

Doğan bebek 4 Kg dan fazlaysa ve hamilelikte fazla kilo alınıyorsa bu durum annede gizli şeker hastalığı varlığının bir işareti olabilir.

İri bebek doğuran kadınlarda ileride şeker hastalığı riski fazladır. Bu nedenle belirli aralıklarla açlık ve tokluk şekeri, HbA1c veya şeker yükleme testi yaptırmalıdırlar.

GEBE KALMADAN ÖNCE ŞEKER ÖLÇÜMÜ YAPTIRIN

Gebe kalmadan 6 ay önce açlık ve tokluk kan şekeri ölçtürün. Açlık kan şekeri 90 ve altında, tokluk kan şekeri 2. saatte 120 mg/dl nin altında olmalıdır.

KİLOLU İSENİZ HAMİLELİĞİN İLK AYI ŞEKER TESTLERİ YAPTIRIN

Kilosu fazla olan anne adayları hamileliğin ilk ayında açlık ve tokluk şekerlerini yaptırmalıdır.

HAMİLELİĞİN İLK AYI TİROİD HORMONLARINI ÖLÇTÜRÜN

Gebeliğin ilk ayında TSH serbest T4 ve serbest T3 ve anti-TPO testlerini yaptırmakta çok önemlidir. Böylece tiroid yetmezliği erken saptanır.

KİLONUZ NORMALSE GEBELİĞİN 24. HAFTASI MUTLAKA ŞEKER TESTİ YAPTIRINIZ

Gebelik diyabeti kadında hiçbir belirti yapmadığından bütün gebeler mutlaka taranmalıdır. 50 gram şekerle yapılan tarama testi gebeliğin 24-28.haftasında yapılar. Günün herhangi bir saatinde 50 gram glukoz içilir ve bir saat sonra kan şekerine bakılır. 140mg/dl ve fazla ise şeker hastalığı riski vardır ve bu kişilerde 100 gr lık şeker yükleme testi yapılır. 140mg/dl nin altında çıkarsa şeker yok demektir.

Gebe bir kadında açlık kan şekeri 126 mg/dl’den fazla veya rastgele ölçülen kan şekeri 200 mg/dl’den fazla ise muhtemelen gebelik öncesi de şeker hastalığı vardır denebilir.

Gebelikte şeker hastalığı çıkan kadınlarda kan şekeri genellikle 24.haftada çıktığından çocuklarda anormallik olmaz. Çocuklarda anormallik ancak ilk 3 ayda kan şekeri yüksek ise olabilir. Ancak gebelik öncesi şeker hastalığı varsa bu kadınlarda kan şekeri kontrolü büyük önem taşır.

Gebelikte oluşan şeker hastalığının riski çocuğun iri doğmasıdır. Anneden gelen kan şekeri fazla olunca bebeğin pankreası fazla insülin yapar ve bu da yağ oluşumunu artırarak babeğin iri olmasına neden olur.

Eğer bebek iriyse sezeryan yapmak gerekebilir. Bebekte doğumdan sonra kan şeker düşüklüğü olabilir. O nedenle bebeğin kan şekerini ölçmek gerekir. Ayrıca bu bebeklerde kan kalsiyum ve magnezyum seviyesi düşük olabileceğinden kontrolü gerekir. Bu nedenle kan şekerinin iyi kontrol edilmesi gerekir. Kan şekeri 60-120mg/l arasında tutulmalı ve evinizde kan şeker ölçümlerini sık sık yapmalısınız.

Açlık, tokluk 1.saat ve tokluk 2.saat kan şekerleri ölçülmeli, ayrıca akşam yemek öncesi ve gece 22.30 da kan şekeri ölçülmelidir. Açlık kan şekeri < 95 mg/dl, tokluk 1. saat kan şekeri < 140 mg/dl, tokluk 2. saat kan şekeri < 120 mg/dl olmalıdır.

GEBELİKTE ŞEKERİ YÜKSEK ÇIKMA İHTİMALİ OLAN KADINLAR KİMLER?

Gebelikle şeker hastalığına yakalanma riski olan kadınlar şunlardır:

1.Ailesinde şeker hastalığı olanlar.
2.Şişman veya kilolu kadınlar
3.Önceki doğumda iri bebek (>4 Kg) doğuranlar
4.Düşük yapanlarda
5.Gebe kaldığında yaşı 25’den büyük olanlar
6.Önceki gebeliğinde şekeri yükselenler
7.İdrarda şeker çıkanlar
8.Kanında çinko, selenyum, antioksidan vitamin düşüklüğü olan kadınlar

Yukarıda sayılan özellikler varsa gebeliğin ilk ayında şeker yükleme testi yapılmalıdır. Bu testte şeker hastalığı çıkmaz ise gebeliğin 20-24üncü haftasında tekrar şeker yükleme testi yapılmalıdır

100 GRAM GLUKOZLA YAPILAN YÜKLEME TESTİ

100 gram glukozla yapılan şeker yükleme testinde;

Açlık kan şekeri 95mg/dl

1.saat kan şekeri 180mg/dl
2.saat kan şekeri 155mg/dl
3.saat kan şekeri 140mg/dl

İki veya fazla değer (ölçüm) bu rakamlardan fazla ise gebelik şeker hastalığı vardır.

GEBEDE ŞEKER YÜKSELİRSE BESLENME VE EGZERSİZ

Egzersiz gebe diyabetlide büyük önem taşır. Gebe kadınların haftanın 4-5 günü yürüyüş yapmaları gerekir. Yürüyüş dışında aerobik egzersizler de her gün 45 dakika yapılmalıdır. Egzersiz kan şekerini düşürür.

Beslenmede sebze, tam tahıllar, kuru baklagiller, posalı gıdalar tercih edilmelidir. Zeytinyağı yenmeli, tam buğday ekmeği , yağsız yoğurt ve yağsız süt tüketilmelidir. Margarin yenmemelidir. Gebelikte karbonhidrat alımı sınırlanmalı ve karbonhidratlar total kalorinin % 40’ından az olmalıdır. Bunu diyetisyeniniz ayarlayacaktır.

Tansiyon ölçümü ve takibi de önem taşır. Büyük tansiyon 14’ü , küçük tansiyon 9’u geçerse ENDOKRİN doktorunuza başvurunuz.

DOĞUM SONRASI

Annenin beslenmesi gebelikte olduğu gibi devam eder. Doğum olduğu gün ve ertesi günler kan şekeri ölçümü yapılmalıdır. Eğer doğum sonrası şeker normal ise doğumdan 1-2 ay sonra yine kan şekeri ölçümü yapılmalıdır. Gebeliğinde şekeri yükselen tüm kadınlarda daha sonraki yıllarda şeker hastalığı gelişme riski yüksektir. Bu nedenle bu kadınların düzenli egzersiz yapması ve kilo vermesi yanında sağlıklı beslenmeleri gerekir. Ayrıca 6 ayda bir açlık ve tokluk kan şekeri ölçmekte fayda vardır. Daha sonra tekrar hamile kalacaklarsa şeker hastalığı gelişme riski fazla olduğundan önceden endokrinoloji doktoruna başvurmaları gerekir.