DIYABET PSIKOLOJI UYKUSUZLUK

Stres, kan şekeri kontrolünü bozan önemli bir etkendir. Şeker hastalarının stresden uzak durmaya çalışmaları gerekir. Stresli kişiler aç olmadığı halde yemek yer. Bunun nedeni stres durumunda kanda artan kortizol  ve adrenalin hormonlarıdır. Kortizol beyine sinyal göndererek iştahı artırır. Bunun yanısıra kan şekerinizi ve tansiyonunuzu da artırır.  Stresle başaçıkmayı öğrenmek, spor yapmak ve iyi uyku uyumak bu bakımdan önem taşır.
   
Stres, fizik ve ruh sağlığını etkiler.  Stres depresyon, anksiyete (huzursuzluk), diyabet, obezite, kanser, mide problemleri, ishal,  bağışıklık sisteminde zayıflık, cilt problemleri ve allerjilere neden olur. Yoğun stresi olan kişilerde şeker hastalığı daha erken ortaya çıkmaktadır. Şeker miktarı arttıkça da kişinin stresi daha da artmaktadır. Bu nedenle karamsarlıktan uzak  olmak, iyimser olmak her zaman sizi rahatlatır ve hastalığınızı düzene sokar.

Depresyon

Şeker hastalarında  depresyon ve bazı psikiatrik rahatsızlıklar daha sık görülebilir. Bu  psikolojik hastalıklara şeker hastalığı neden olmaz. Özellikle uzun süredir şeker hastalığı olan ve komplikasyonları olan erişkinlerde depresyon sıklığı artar ve neredeyse her 10 hastadan 2’inde bulunur.  Depresyon gelişince bu defa kan şekeri kontrolü bozulur.

Depresyonun temel özelliği  duygu çökmesi veya günlük aktivitelere karşı ilgi kaybıdır ve bu durum en az 2 haftalık dönem boyunca günün büyük bir bölümünde ve neredeyse her gün yaşanır. Depresyondaki bir kişide mutsuzluk, üzgün bir hal, karamsarlık, bitkinlik, enerji tükenmesi, iştah bozukluğu (iştahın kapanması veya aşırı yeme)  ve kilo değişiklikleri, uyku problemleri (uyuyamamak veya sabah erken uyanıp tekrar uyumak), fiziksel ajitasyon (saldırganlık, çabuk kızma vs) ya da yavaşlama, enerji azalması, değersizlik veya aşırı suçluluk hissi, konsantrasyon güçlüğü ve tekrarlayan intihar düşünceleri vardır.  Depresyon, tipine bağlı olmaksızın diyabet hastalarının %15-20’sinde rastlanmaktadır.  Depresyıonunuz varsa bir psikolog veya psikiatri uzmanına başvurunuz, spor yapmaya başlayın, sosyal olun, arkadaşlar edinin, evden dışarı çıkın, kitap okuyun ve müzik dinleyin. İyimser olmaya çalışın. Seyehata çıkın ve kısa süre çevreyi değiştirin.

Şizofreni ve Diabet: 

Şizofren hastalarda diabet sıklığında artış vardır. Yeni  çıkan atipikal antipsikotik ilaçların diabet geliştirmesi bu yönden önemlidir. Bu ilaçlar kilo alımı yapar ve diabeti çıkarabilir.

Atipik anti-psikotik ilaçlar

1. Clozapin
2. Olanzapin
3. Risperidon
4. Quetiapire’dir

Şizofrenik hastaların %30’unda ailelerinde Tip 2 Diabetes Mellitus hikayesi vardır.

Diyabet Bıkkınlığı

Bazı şeker hastalarında  nadiren de olsa kan şekerini takip etmek, insülin yapmak veya kan şeker düşüklüğü gibi nedenlerle  bir sıkılma veya bıkma hissi görülür. Bu durum kan şeker düzeyini  bozabilir. Bu durumun  en az 2 haftadan fazla sürmesi durumunda bir psikologdan destek almak faydalıdır.  Geceleri uyuma güçlüğünüz varsa veya çok uyuma durumu başlamış ise, kilo kaybı veya kilo alma oluyorsa, yorgun, halsiz ve etrafla ilgisiz iseniz,  kendinizi suçlayıcı belirtiler oluyorsa, devamlı üzgün hissediyorsanız  depresyonunuz olabilir.

Uykusuzluk

Uykusuzluk, kan şeker düzeylerini bozan önemli bir etkendir. Kilolu kişilerde  gece uyku apnesi denen solunum durması varsa bir uyku laboratuarına başvurarak gerekli tetkik ve tedaviler yapılmalıdır.  Uyku problemi çeken kişilerin  yatmadan önce  ara öğün alıyorsa tam tahıllı gevrek, yoğurt gibi gıdaları tercih etmeleri uygun olur. Akşamları kafeinli gıdalar içilmesi uykuyu bozar.  Akşamları bitki çayları tercih edilmelidir. Uyumadan önce egzersiz yapmayın.

Daha iyi uyumak için öneriler:
• Yatmadan önce en az 6 saat içinde kafeinden uzak durun (kahve, çikolata, çikolatalı dondurma ve kola içmeyin)
• Yatmadan önceki bir kaç saat içinde alkol almayın.
• Akşam yemeğinizi yatmadan en az üç saat önce yiyin.
• Yatmadan önce egzersiz yapmayın
• Gün içinde düzenli olarak egzersiz yapın.
• Gündüz  uyumayın
• Yatmadan önce  sıcak bir duş alın, bir şeyler okuyun veya dinlendirici müzik dinleyin.
• Hergün aynı saatte  yatağa gidin